Hướng dẫn cách rặn đẻ đúng cách khi sinh thường

Sau 9 tháng 10 ngày khó khăn bạn sắp chuẩn bị đón 1 thiên thần chào đời nhưng điều khiến bạn quan tâm lúc này là cách rặn đẻ như thế nào là đúng cách an toàn cho cả mẹ và con? Hãy cùng Phòng Khám 52 Nguyễn Trãi đi tìm câu trả lời đúng nhất.

Sinh con, cũng được gọi là sinh đẻ, vượt cạn, sinh nở, hoặc đẻ con, là đỉnh điểm của quá trình thai nghén và sinh sản với việc đẩy một hay nhiều trẻ sơ sinh ra khỏi tử cung của người mẹ theo đường âm đạo hoặc dùng biện pháp mổ lấy thai. Vào năm 2015 đã có khoảng 135 triệu ca sinh nở trên toàn cầu. Khoảng 15 triệu đứa trẻ sinh ra trước 37 tuần thai nghén, trong khi từ 3 đến 12% sinh sau 42 tuần. Trong các nước phát triển, hầu hết các ca sinh nở xảy ra ở bệnh viện, trong khi ở các nước đang phát triển hầu hết sinh đẻ tại nhà với sự hỗ trợ của một bà đỡ truyền thống.

Tìm kiếm trên Google:

Quá trình chuyển dạ diễn ra như thế nào?

Giai đoạn 1: Giai đoạn mở – Xóa, mở cổ tử cung

Giai đoạn đau hạ thấp tử cung, lúc này mức độ các cơn đau co thắt tử cung ngày càng tăng mạnh và cổ tử cung cũng bắt đầu được giãn ra. Có thể nói rằng đây là giai đoạn kéo dài nhất gây đau đớn, vất vả nhất mà người mẹ nào cũng cần phải trải qua trong quá trình sinh con.

Thời gian của các cơn co thắt cách nhau 1 – 2 phút. Các cơn đau dữ dội sẽ xuất hiện ở các vị trí như vùng bụng, đau lưng dưới, đau tức tầng sinh môn, chân tay run rẩy, nóng lạnh thất thường.

Đây là giai đoạn bắt đầu, thường là giai đoạn dài nhất. Trong giai đoạn này, cổ tử cung sẽ phải mở ra được từ 9 -10 cm. Các cơn đau đẻ thường được ngắt quãng, kéo dài.

Giai đoạn 2: Giai đoạn đẩy bé ra – Sổ thai nhi

Khi cổ tử cung đã được giãn nở đến mức nhất định cùng với sự can thiệp của các bác sĩ chuyên khoa thì thai nhi sẽ được lấy ra ngoài qua âm đạo với những cơn co thắt. Đau mở tử cung báo hiệu sinh nở.

Đối với những mẹ mang thai lần đầu đẻ thường, thời gian rặn đẻ là 1 tiếng đồng hồ còn đối với trường hợp mang thai lần thứ 2 sẽ diễn ra nhanh chóng hơn.

Tuy nhiên ở giai đoạn này vẫn diễn ra các cơn đau co thắt nhưng mức độ đã giảm hơn so với ở giai đoạn 1. Giai đoạn 2 của ca sinh nở bắt đầu khi cổ tử cung đã mở ra hoàn toàn và kết thúc bằng sự kiện mà bà bầu mong đợi từ lâu: Em bé chào đời.

Giai đoạn mở – Xóa, mở cổ tử cung

Giai đoạn 3: Giai đoạn sau sinh – Sổ nhau thai

Giai đoạn 3 của một ca sinh nở kéo dài từ lúc em bé ra đời cho đến khi cho ra nhau thai cùng với dây rốn. Giai đoạn này mẹ sẽ đau thúc dồn dập để đẩy em bé ra. Khi em bé đã chào đời thì cổ tử cung vẫn tiếp tục co bóp để nhau thai bong ra khỏi thành tử cung và được đẩy ra từ đường âm đạo. Lúc này mức độ đau chỉ như các cơn đau bụng ở chu kỳ kinh nguyệt, việc cần làm của các mẹ là cố rặn để đẩy hết nhau thai ra ngoài. Như vậy là hoàn tất quá trình chuyển dạ, vượt cạn an toàn.

Giai đoạn sau sinh – Sổ nhau thai

Vì sao mẹ bầu cần được hướng dẫn rặn đẻ?

Không ai tự nhiên mà biết hết tất cả mọi thứ được. Việc rặn đẻ đúng cách trong quá trình chuyển dạ sinh con đóng vai trò rất quan trọng, không những làm giảm bớt sự vất vả trong ca sinh cho đội ngũ y bác sĩ đỡ đẻ mà còn giúp quá trình “vượt cạn” diễn ra nhanh chóng. Thai phụ sẽ không phải đối mặt với tình trạng mất sức, tổn thương đường sinh dục hoặc băng huyết sau sinh hay em bé cũng không bị ngạt khi phải ở trong bụng mẹ quá lâu.

Tìm kiếm trên Google:

Chính vì vậy, việc được hướng dẫn rặn đẻ đúng, kịp thời là rất cần thiết, cần được thực hiện sớm chứ không phải khi thai phụ bắt đầu vào cuộc sinh. Thở và rặn đẻ đúng với chu kỳ cơ gò tử cung sẽ giúp thai phụ giảm được mức độ đau, thai nhi chui ra nhanh hơn cũng như tiết kiệm được sức lực trong quá trình sinh. Vậy nên, tìm hiểu về cách rặn đẻ đối với thai phụ là điều vô cùng cần thiết và quan trọng.

Hướng dẫn cách thở khi sinh thường

Dựa theo tính chất chu kỳ của cơn gò tử cung, sản phụ sẽ chú ý, tập trung vào hơi thở:

Hướng dẫn cách thở khi sinh thường

Khi bắt đầu cảm nhận đau, nghĩa là khi bắt đầu thì co, có cơn co xuất hiện thai phụ nên tập trung vào hơi thở để tập thở nhanh dần. Hít vào bằng mũi và thở ra bằng miệng. Cơn đau càng tăng thì thở càng nhanh hơn và nông hơn, tần suất nhịp thở tăng dần ở thì kéo dài. Cảm nhận đau càng nhiều thì thở càng nhanh hơn. Ở thì thở ra làm sao tạo được tiếng rít gần như tiếng rít, tiếng huýt sáo nhỏ. Đến khi cảm nhận bớt đau thì thở chậm lại và thở sâu hơn, tần suất nhịp thở giảm dần.

Ở thì nghĩ giữa các cơn co tử cung, thai phụ nên thở sâu và nhẹ nhàng bình thường để lấy lại năng lượng đã bị mất đi khi thở nhanh, nông ở thì co và tích trữ năng lượng cho lần thở của cơn đau kế tiếp… . Nên thư giãn tòan thân là tốt nhất.

Những bài tập thở khi sinh thường

Bài tập 1: Thở khi rặn đẻ

Thai phụ ngồi trên sàn, hai chân gấp lại thành hình chữ V ngược, hai bàn chân mở rộng đồng thời hai bàn tay luồn qua mặt ngoài đùi và ôm lấy đùi.

Khi được bác sĩ thông báo đã đến lúc và yêu cầu rặn thì thai phụ hãy hít một hơi thật dài, nín thở và ngậm hơi trong mồm, tiếp đó nhẩm chậm trong đầu từ 1 đến 7, đồng thời đưa hơi xuống kênh đẻ.

Bài tập 2: Thở ngắn – nhanh – nông

Khi cổ tử cung đã mở 8 – 10 cm, đầu thai nhi tụt xuống, làm chèn ép vào bàng quang, và trực tràng nên cảm giác đầu tiên của người mẹ là muốn rặn. Cơn đau dồn dập, rất mạnh trung bình khoảng 2-3 phút/cơn, cơn co kéo dài 50 – 55 giây. Khi này, thai phụ càng phải bình tĩnh hơn, thở để tránh rặn non có thể gây phù nề cổ tử cung gây khó khăn cho cuộc đẻ.

Khi cơn co bắt đầu, thai phụ tập trung thở 3 lần bằng hơi thở ngắn, đến hơi thở thứ 4 thì thổi mạnh. Lặp lại 4 lần như vậy, lần thứ 5 thì hít vào, thổi ra từ từ. Sau đó cân bằng khí.

Thai phụ luôn phải áp dụng tư thế ngồi nghỉ như sau: Hai chân khoanh tròn trước mặt, không chân nào đè vào chân nào, đầu, lưng thẳng, hai vai xuôi, hai tay đặt nhẹ lên gối và nên ngồi tập nơi yên tĩnh và thoáng khí.

Bài tập 3: Thở ngực nông

Khi cổ tử cung mở 6 – 8 cm, các cơn co lúc này diễn ra mau hơn, mạnh hơn, kéo dài hơn (40-50 giây/cơn), khoảng cách giữa các cơn khoảng 3 phút/ lần. Lúc này cơn đau tăng, nếu không ngồi được thì mẹ bầu có thể đứng.

Khi bắt đầu cơn đau, hãy hít một hơi thật sâu qua mũi rồi thở ra bằng miệng.
Sau đó thở ngắn qua miệng, nhịp thở ngắn dần theo mức tăng của cơn đau.
Khi cơn đau đạt đỉnh điểm hơi thở nhanh, gấp, nối tiếp nhau.
Khi cơn đau giảm, chuyển thở ngắn giống ban đầu.
Hết cơn đau, hít thật sâu rồi thổi ra và cân bằng khí.

Bài tập cân bằng khí: Lấy hai tay chụm lại đặt dọc trước mũi miệng thổi dài hơi và hít không khí trong tay mình. Khi tập thở kiểu này thai phụ sẽ cảm thấy hơi mệt, chóng mặt nhưng đây là hiện tượng sinh lí bình thường, không cần quá lo lắng.

Bài tập 4: Thở ngực chậm

Khi thấy cổ tử cung mở 2-6cm, cơn co diễn ra trong khoảng 20-25 giây, tần số thưa, khoảng cách giữa các cơn co dài (khoảng 4-5 phút xuất hiện một cơn), bạn hãy thở ngực chậm để giữ sức và lấy nhiều oxy cho hai mẹ con.

Bắt đầu cơn co, hãy hít thật sâu không khí qua mũi vào tận đáy phổi và thở ra bằng miệng để đẩy hết thán khí ra. Nếu thực hiện đúng, bạn sẽ thở khoảng 9-11 lần/phút.

Hướng dẫn cách rặn khi sinh thường

Tư thế của sản phụ khi sinh bé: nằm đầu cao một góc 45 độ, phần mông nâng lên một chút, hai tay nắm lấy 2 càng của bàn sinh. Hai chân đạp mạnh vào giá đỡ 2 chân.
Rặn đẻ trong lúc cơn gò bắt đầu xuất hiện, bằng cách phối hợp với các động tác hít thở làm sao cho nhịp nhàng và hiệu quả nhất.
Khi đến cơn gò, mẹ nên hít sâu một hơi dài bằng mũi, sau đó thở ra bằng miệng từ từ. Động tác hít thở nhịp nhàng kết hợp với rặn đẻ. Khi rặn mẹ nên dồn hơi xuống bụng, chứ không nên dồn hơi lên mặt.
Sau mỗi lần rặn đẻ, mẹ nên nghỉ khoảng 50 – 60 giây để bình tĩnh hơn và chuẩn bị cho cơn gò thứ hai. Rặn đẻ trong lúc có cơn gò tử cung thì mới hiệu quả và dễ dàng hơn.

Sự kết hợp cộng hưởng từ lực của cơn gò tử cung, lực của sản phụ rặn đẻ và lực đẩy bụng của nữ hộ sinh khi đầu thai nhi đã thập thò ở âm hộ, em bé sẽ được ra đời tự nhiên mà không cần phải can thiệp tới bất cứ phương pháp nào khác.

Hướng dẫn cách rặn khi sinh thường

Mách nhỏ khi rặn đẻ:

Trong suốt quá trình rặn đẻ, mẹ nhớ hít thở đều đặn và đừng quá căng thẳng. Nếu cảm thấy quá sức chịu đựng của mình thì mẹ nên mạnh dạn yêu cầu sự trợ giúp của bác sĩ nhé!
Đối với sản phụ sinh thường lần đầu, do tầng sinh môn (bộ phận sinh dục nữ) chắc nên Bác sĩ sẽ tiến hành cắt tầng sinh môn trong lúc cơn gò tử cung với mục đích giúp cho đường thoát ống âm đạo rộng để sinh em bé tự nhiên dễ dàng hơn và giúp cho đầu bé không bị sang chấn, đồng thời phòng ngừa tổn thương cơ vòng hậu môn do rách tầng sinh môn sâu.
Sau khi bé yêu ra đời, bé sẽ được hút nhớt ở miệng và mũi. Các bác sĩ sẽ kẹp cắt rốn bé, kích thích cho bé khóc và thở tốt. Sau đó, bé sẽ được nằm da kề da với mẹ ngay.
Cuối cùng là giai đoạn sổ nhau. Các bác sĩ sẽ chủ động đỡ nhau sau khi mẹ được tiêm 10 đơn vị oxytocin tiêm bắp, đồng thời với oxytocin pha loãng truyền tĩnh mạch. Động tác đỡ nhau tích cực sẽ giúp phòng ngừa băng huyết sau sinh cho mẹ.

Những lưu ý thai phụ cần biết khi rặn đẻ

Tìm kiếm trên Google:

Chuẩn bị sẵn tâm lý phải rạch tầng sinh môn

Nếu đây là lần đầu sản phụ sinh thường, tầng sinh môn còn khá chắc nên bác sĩ sẽ phải cắt tầng sinh môn để giúp đường ra của em bé rộng hơn, bé dễ ra hơn và hạn chế tối đa các sang chấn ở vùng đầu. Ngoài ra, việc cắt tầng sinh môn cũng giúp tránh trường hợp tầng sinh môn bị rách, dẫn đến mất thẩm mỹ và tổn thương cơ vòng hậu môn của sản phụ.

Xác định chính xác chu kỳ của cơn gò tử cung

Thời gian sinh sẽ kéo dài tùy thuộc vào từng người. Tuy nhiên, thông thường quá trình sinh sẽ diễn ra trong khoảng 6 giờ đến 24 giờ. Thông thường khi bắt đầu chuyển dạ thì tần suất cơn gò khoảng 10 phút/lần, kéo dài chừng 10 -15 giây với mức độ đau vừa phải. Khi thấy có dấu hiệu trên 3 cơn co trong 10 phút và kéo dài 30 – 40 giây, thời điểm này mẹ bắt đầu được rặn. Việc xác định đúng các cơn gò tử cung của mình sẽ giúp mẹ bầu có thể điều hòa được nhịp thở đồng thời dồn sức rặn để quá trình sinh bé được nhanh và thuận lợi hơn.

Luôn giữ tư thế đúng khi rặn đẻ

Tư thế khi sinh đóng vai trò quan trọng không kém trong việc giúp cho em bé ra đời suôn sẻ hơn. Khi nằm trên bàn sinh, mẹ bầu cần chú ý để đầu của mình hướng một góc 45 độ. Hai tay nắm chặt hai thanh càng trên bàn sinh để làm điểm tựa. Hai bàn chân đạp mạnh và đúng vào vị trí của bàn để chân ở hai bên phía dưới. Đây chính là tư thế chuẩn cho thai phụ khi sinh, giúp cho quá trình vượt cạn của mẹ bầu thành công hơn.

Luôn giữ tâm lý thoải mái, điều hòa hơi thở khi rặn đẻ

Việc làm này sẽ giúp cuộc rặn đẻ thuận lợi hơn rất nhiều. Quá trình sinh nở là một hành trình hết sức tự nhiên, mọi đau đớn sẽ không quá to tát so với niềm hạnh phúc đón con yêu chào đời. Trong trường hợp mẹ bầu cảm thấy quá sức hãy lên tiếng yêu cầu bác sĩ trợ giúp, họ sẽ hướng dẫn lại thai phụ cách hít thở lấy hơi nhịp nhàng và hỗ trợ những điều cần thiết.

Để đảm bảo quá trình sinh bé được diễn ra tự nhiên, an toàn thì việc tìm hiểu và nắm vững các thông tin về việc hít thở và cách rặn đẻ là điều vô cùng quan trọng. Mẹ bầu cần chuẩn bị cho mình một tâm lý thoải mái, tự tin. Tránh việc nóng vội và lo lắng quá mức. Sau khi vào phòng sinh, mẹ bầu chỉ cần nhớ kỹ và thực hành theo những thông tin mình đã biết cùng với sự hướng dẫn của các bác sĩ.

Sinh nở là một quá trình thiêng liêng, cao cả nhưng cũng không kém phần ám ảnh đối với chị em phụ nữ. Chính vì vậy, việc trang bị cho mình những kiến thức trong thai kỳ và chăm sóc bé là điều cực kỳ cần thiết.

Tâm lý lo lắng, hồi hộp của các mẹ bầu khi chuẩn bị “lâm bồn” là rất bình thường. Tuy vậy, mẹ cũng đừng nên quá căng thẳng nhé! Giữ tâm lý vững vàng và hít thở, rặn đẻ đúng cách theo những hướng dẫn của bác sĩ sẽ giúp mẹ vượt cạn dễ dàng hơn. Chúc các mẹ bầu sớm “mẹ tròn con vuông” nhé!

DỊCH VỤ THAI SẢN VÀ SINH CON TRỌN GÓI tại Phòng Khám 52 Nguyễn Trãi đem đến cho các mẹ một quy trình chăm sóc toàn diện cho mẹ và bé trước – trong – sau sinh. Trong suốt quá trình mang thai, mẹ bầu sẽ được tham gia các lớp tiền sản với sự chia sẻ từ các bác sĩ, hộ sinh tại viện hướng dẫn những kỹ năng cũng như những lưu ý giúp mẹ có cuộc chuyển dạ an toàn, con chào đời khỏe mạnh. Ở mỗi buổi học, thai phụ được các chuyên gia hướng dẫn cách thở, cách rặn, cách chăm sóc bé đúng cách.